“Turkije eist Koerdische rechten in Syrië, ondanks eigen beleid – ‘Opvallende hypocrisie’”
In een opvallende diplomatieke zet heeft de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Hakan Fidan, tijdens gesprekken in Damascus aangedrongen op erkenning van Koerdische rechten in Syrië. Deze oproep komt echter opvallend over, aangezien Turkije zelf al decennia wordt bekritiseerd voor het onderdrukken van Koerdische culturele en politieke rechten binnen haar eigen grenzen.
Dubbele boodschap: Rechten in Syrië, repressie in eigen land
Fidan benadrukte dat Syrië “terrorisme moet bestrijden én Koerdische rechten moet respecteren”. Ironisch genoeg wordt Turkije internationaal veroordeeld voor het hardhandig neerslaan van Koerdische politieke partijen, het beperken van taalrechten en het vervolgen van Koerdische activisten. Zo verbood Ankara in 2021 nog de oppositiepartij HDP, een belangrijke stem voor miljoenen Koerden in Turkije.
‘Geen autonomie voor Syrische Koerden’ – Terwijl Turkije eigen Koerden marginaliseert
Fidan verwierp elk idee van autonomie voor Syrische Koerden, met de woorden: “Damascus zal geen bestuurlijke onafhankelijkheid tolereren.” Dit terwijl Turkije zelf weigert grondwettelijke erkenning te geven aan haar eigen Koerdische bevolking (circa 20% van de bevolking). De Koerdische taal blijft marginaal in onderwijs en bestuur, en Koerdische politici riskeren vervolging voor “separatisme”.
Turkse dreigementen tegen PKK: ‘Militair ingrijpen blijft optie’
Fidan waarschuwde opnieuw voor een militaire escalatie als de PKK haar “gewapende strijd” voortzet. Dit terwijl Turkije sinds 2016 meerdere invasies in Noord-Syrië uitvoerde, waarbij niet alleen PKK-doelen maar ook burgerinfrastructuur van Koerden werden getroffen. Mensenrechtenorganisaties documenteerden herhaaldelijk schendingen tijdens deze operaties.
Topoverleg in Damascus: Kritiek op ‘selectieve samenwerking’
Tijdens een ontmoeting met Syrische president Ahmed al-Sharaa drong het Turkse gezantschap aan op implementatie van een akkoord tussen Damascus en de door de VS gesteunde SDF. Turkije eist dat de SDF, die voornamelijk uit Koerden bestaat, wordt ontmanteld. Opvallend: Ankara werkt hiervoor samen met het Syrische regime, dat tijdens de burgeroorlog zelf tienduizenden Koerden vervolgde.
Reacties: ‘Turkije projecteert eigen problemen op Syrië’
Koerdische groepen reageerden sceptisch. “Turkije praat over rechten in Syrië, maar verbiedt Koerdische scholen en arresteert onze leiders in eigen land. Dit is pure hypocrisie,” zei een woordvoerder van de Syrisch-Koerdische Raad. Mensenrechtenexperts wijzen erop dat Turkije met deze retoriek vooral haar geopolitieke agenda maskeert.
Conclusie: Spanning tussen retoriek en realiteit
De oproep van Fidan onderstreept de complexe rol van Turkije in de regio. Terwijl het land zich presenteert als voorvechter van stabiliteit, blijft haar beleid tegenover Koerden – zowel binnen als buiten de grenzen – een bron van controverse. De vraag is of Syrië, of welke andere speler dan ook, Turkije serieus kan nemen als bemiddelaar voor Koerdische rechten.
