Turkije blijft Koerdische taal en cultuur onderdrukken, blijkt uit nieuw rapport
Een nieuw rapport van het Koerdisch Taalrechten Monitorings- en Rapportageplatform brengt een grootschalige onderdrukking van de Koerdische taal en cultuur in Turkije in 2024 aan het licht. Het rapport wijst op systematische censuur, discriminatie en criminalisering van de Koerdische identiteit, met incidenten die variëren van verboden op culturele evenementen tot repressie in het dagelijks leven.
Meer dan honderd gedocumenteerde schendingen
Het rapport documenteert meer dan 109 gevallen van onderdrukking, verdeeld in vier categorieën:
- Cultuur en kunst.
- 27 gevallen van verbod op Koerdische theaterstukken, muziekoptredens en literatuur.
- Publieke ruimte.
- 53 gevallen van politieoptredens tegen Koerdische taal en borden in het Koerdisch.
- Media.
- 11 gevallen van censuur van Koerdische nieuwsplatformen, berichtgevingen en social media berichten.
- Gevangenisstraffen.
- 18 gevallen van beperkingen op Koerdische communicatie onder gedetineerden.
Ook benadrukt het rapport dat veel gevallen van onderdrukking van de Koerdische taal, cultuur en identiteit uit angst voor represailles niet wordt gemeld.
Aanvallen op Koerdische kunst en openbare ruimte
Koerdische kunst en cultuur staan onder zware druk. Het Koerdische toneelstuk Qral û Travîs werd in vier steden verboden, terwijl zangeres Sasa Serap vier optredens geannuleerd zag worden. Daarnaast werden sociale media-accounts van Koerdische artiesten, waaronder zanger Rotinda, opgeschort.
Ook in de openbare ruimte wordt de Koerdische taal systematisch uitgewist. In een opmerkelijk incident werden verkeersmarkeringen in het Koerdisch, met de tekst “Pêşî Peya” (Voorrang voor voetgangers), verwijderd en vervangen door de nationalistische leus “Turkije is Turks”. De Diyarbakır (Amed) Bar Associatie heeft een klacht ingediend en spreekt van een directe aanval op de Koerdische identiteit.
De onderdrukking van de Koerdische taal beperkt zich niet tot cultuur, maar beïnvloedt dagelijks leven, werkplekken en overheidsinstanties. Het rapport beschrijft onder andere de volgende incidenten:
- Koerdische parlementariërs kregen hun microfoons uitgeschakeld in het Turkse parlement, en hun toespraken werden geregistreerd als een “onbekende taal”.
- Een gehandicapte gevangene in Kayseri werd de toegang tot een telefoongesprek ontzegd omdat hij Koerdisch sprak.
- Een vrouw in Siirt werd een medisch onderzoek geweigerd omdat ze geen Turks sprak.
- Een advocaat werd geïntimideerd omdat hij zijn eed in het Koerdisch aflegde.
- Koerdische werknemers op de luchthaven van Istanbul en in Bodrum werden ontslagen omdat ze Koerdisch spraken.
Repressie in gevangenissen
Koerdische gedetineerden worden extra hard getroffen door taalkundige onderdrukking. Ze krijgen te maken met:
- Inbeslagname van brieven en boeken in het Koerdisch.
- Verbroken telefoongesprekken wanneer ze Koerdisch spreken.
- Isolatie als straf voor het zingen van Koerdische liederen.
- Boetes voor het verzoeken om boeken in het Koerdisch.
Deze maatregelen schenden internationale mensenrechtenverdragen, zoals Artikel 27 van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten van de VN en Artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, beide ondertekend door Turkije.
De onderdrukking van de Koerdische taal vindt plaats te midden van een bredere aanval op Koerdische politieke bewegingen in Turkije. De pro-Koerdische partij DEM (Gelijkheid en Democratie Partij) blijft strijden voor taalrechten en culturele vrijheid, maar staat onder zware druk van de Turkse autoriteiten.
Mensenrechtenorganisaties roepen op tot internationale druk op Turkije. Het Koerdisch Taalrechten Monitorings- en Rapportageplatform heeft zijn bevindingen voorgelegd aan de Verenigde Naties en de Raad van Europa, in een poging de Turkse regering ter verantwoording te roepen voor haar beleid jegens de Koerdische bevolking.
