Trump’s Terugkeer: Gevolgen voor het Midden-Oostenbeleid van de VS en Iran
Redactie Koerdistan Vandaag – De Amerikaanse verkiezingsoverwinning van Donald Trump werpt nieuwe vragen op over het Midden-Oostenbeleid van de VS, vooral ten aanzien van Iran. De vorige ambtstermijn van Trump, van 2017 tot 2021, werd gekenmerkt door een harde aanpak ten opzichte van Iran en een breuk met de verzoenende houding die zijn voorganger, Barack Obama, aannam. Met Trumps mogelijke terugkeer wordt verwacht dat deze harde lijn opnieuw zal worden ingezet, wat grote gevolgen kan hebben voor de regio.
Tijdens zijn eerste ambtstermijn trok Trump de Verenigde Staten terug uit het Iraanse kernakkoord (JCPOA) dat Obama had afgesloten. Dit akkoord, ook wel bekend als het Joint Comprehensive Plan of Action, was een poging om de spanningen te verlichten en nucleaire ontwapening te stimuleren door sancties tegen Iran op te heffen. Trump vond echter dat het akkoord niet ver genoeg ging en besloot sancties tegen Iran opnieuw in te stellen.
Een van de meest gedenkwaardige momenten van Trumps beleid tegen Iran was de geruchtmakende Amerikaanse drone-aanval in januari 2020 waarbij Qasim Soleimani, hoofd van de Quds-brigade van de Iraanse Revolutionaire Garde, om het leven kwam. Ook Jamal Ja’far Muhammad Ali Al-Ibrahim, een prominente leider van de door Iran gesteunde milities in Irak, kwam om bij de aanval. Deze gebeurtenis leidde tot een verscherpte vijandigheid tussen de VS en door Iran gesteunde groeperingen, die niet snel vergeten is door deze militante groepen.
Joe Biden, de opvolger van Trump, nam een meer verzoenende houding aan en probeerde het kernakkoord opnieuw tot leven te wekken. Biden en zijn team hoopten dat het herstellen van de diplomatieke banden met Iran stabiliteit zou bevorderen. Desondanks bleef Iran zijn invloed in de regio uitbreiden, en bleek Biden’s aanpak minder effectief dan gehoopt. Na bijna twee jaar vruchteloze pogingen om het JCPOA opnieuw op te starten, gaf de regering-Biden begin 2023 toe dat dit doel niet bereikt was.
Nu de verkiezingsoverwinning van Trump officieel is aangekondigd, reageerde Iran op diverse manieren. Zo zagen we een scherpe daling van de waarde van de Iraanse rial, een duidelijke indicator van de economische onzekerheid die een nieuw Trump-tijdperk voor Iran zou kunnen betekenen. Lokale handelsmarkten rapporteerden dat de rial daalde tot een dieptepunt van 703.000 rials per Amerikaanse dollar, voordat deze iets herstelde. Er wordt vermoed dat de Iraanse Centrale Bank heeft ingegrepen om verdere waardevermindering te beperken.
Teheran heeft moeite om de hernieuwde spanning het hoofd te bieden. Officiële verklaringen van de Iraanse regering klinken echter optimistisch, waarbij woordvoerders suggereren dat de VS onder Trump alsnog de kans heeft om zijn “misleidende beleid” te herzien. Toch heerst er een algemeen besef dat de terugkeer van Trump een zware beproeving zal betekenen voor Iran. Het land wordt geconfronteerd met een VS die zeer waarschijnlijk opnieuw een harde lijn zal hanteren, net als tijdens Trumps eerste termijn.
Iran beweerde eerder dat het voor hen irrelevant was wie de nieuwe Amerikaanse president zou worden, omdat hun eigen strategieën vaststonden. Desondanks wijst alles erop dat de machtswisseling in Washington een belangrijke rol zal spelen in het verdere verloop van hun buitenlands beleid en interne economische stabiliteit. Voor Iran is het duidelijk dat een tweede termijn van Trump een periode van verhoogde druk en mogelijk verscherpte sancties met zich mee zal brengen.
In het Midden-Oosten worden de spanningen nauwlettend gevolgd. Trumps hernieuwde, harde aanpak tegen Iran kan niet alleen de verhoudingen tussen Washington en Teheran verder doen escaleren, maar ook gevolgen hebben voor de bredere regionale stabiliteit.
