Koerdische cichoreikoffie na 175 jaar erkend als cultureel erfgoed in Frankrijk

Op Nieuwjaarsdag Newroz heeft Frankrijk een historisch gebaar gemaakt door Chicorée au Kurde (Koerdische Cichorei) officieel te erkennen als Koerdisch handelsmerk. Het product, een koffieachtige drank uit 1850, werd op 21 maart 2025 geregistreerd na een aanvraag van Dashti Omer, hoofd cultuur van het Frans Instituut in Erbil.

Van Qazwan-vrucht tot Frans exportproduct
De drank, gemaakt van de vruchten van de Qazwan-boom (terebint), werd oorspronkelijk in Koerdische regio’s rond de Middellandse Zee geproduceerd. Het Franse bedrijf Marcel Godard vermarktte het vanaf de 19e eeuw wereldwijd onder de naam Chicorée au Kurde, met verpakkingen waarop vaak Koerdische strijders stonden afgebeeld. “Na de sluiting van Godard in 1930 eigenden andere landen zich de kennis toe,” legt Omer uit. “Nu claimen wij dit erfgoed terug.”

Het licht bittere, nootachtige drankje was vooral populair tijdens koffietekorten, zoals in New Orleans (VS) en Frankrijk zelf.

Symbolische erkenning op Newroz
Omer diende de aanvraag in op 27 november 2024 bij het Nationaal Instituut voor Industrieel Eigendom (INPI). De timing van de goedkeuring – precies op Newroz – is volgens hem geen toeval: “Dit jaar vierden we niet alleen de lente, maar ook gerechtigheid voor ons cultureel erfgoed.”

Frankrijk als bondgenoot van de Koerden
De band tussen Koerden en Frankrijk gaat ver terug. Zo speelde Danielle Mitterrand, first lady van 1981 tot 1995, een cruciale rol in de strijd voor een Koerdische autonome regio na de Golfoorlog (1991), wat haar de eretitel ‘Moeder van de Koerden’ opleverde. “Frankrijk is al decennia een pleitbezorger van onze identiteit, zowel militair als cultureel,” benadrukt Omer.

Nieuwbouw in Parijs: Park Peshmerga
De erkenning valt samen met andere Koerdische mijlpalen in Frankrijk. Zo nodigde Parijs Masoed Barzani, leider van de KDP, uit voor de opening van het Park Peshmerga. Daarnaast vierde de hoofdstad op 21 maart voor het eerst Newroz in het stadhuis, waarbij gouverneur Omed Khoshnaw van Erbil aanwezig was.

Waarom deze erkenning ertoe doet
Volgens experts markeert de registratie een keerpunt in de erkenning van Koerdische cultuur. “Het is een signaal dat onze geschiedenis niet langer wordt genegeerd,” aldus een lokale historicus. Met de blik op de toekomst voegt Omer toe: “Chicorée au Kurde is meer dan een drank – het is een symbool van veerkracht.”