Masti Qalati: Licht, Eenheid en de verborgen schoonheid van de Kakai’s binnen de Koerdische gemeenschap

Een Feest van Vernieuwing
Vandaag vieren de Koerdische Kakai’s Masti Qalati, een spiritueel hoogtepunt in hun kalender dat staat voor vernieuwing, verbondenheid en de overwinning van licht op duisternis. Ter ere van dit feest duiken we in de rijke geschiedenis en cultuur van deze vaak miskende groep, die al eeuwenlang een unieke plek inneemt binnen de Koerdische identiteit.

Wie zijn de Kakai’s?
De Kakai’s, ook wel Yarsan of Ahl-e Haq (“Volk van de Waarheid”) genoemd, zijn een religieuze en etnische minderheid binnen de Koerdische gemeenschap. Hun naam betekent “broeders” in het Koerdisch, wat hun focus op gelijkheid en gemeenschapszin weerspiegelt. Met naar schatting 1 tot 2 miljoen leden vormen ze een kleurrijk maar bescheiden onderdeel van de Koerdische bevolking, vooral in West-Iran en Noordoost-Irak.

Historisch ontstaan in de 14e eeuw rond mysticus Sultan Sahak, combineren zij elementen uit oude Iraanse religies, soefi-mystiek en esoterische islam. Hun gesloten gemeenschap wordt geleid door spirituele leiders (Pirs) en kent geheime rituelen, wat hun mysterieuze reputatie verklaart .

Waar geloven de Kakai’s in?
Het Yarsan-geloof draait om vier pijlers:

1. Cyclisch Universum: Zielen reïncarneren tot ze verlichting bereiken.
2. Heilige Muziek en Poëzie: De tambûr (luit) en hymnen uit de Kalâm-e Saranjâm zijn centrale elementen in hun rituelen (Jam).
3. Ethiek van Gelijkwaardigheid: Geen hiërarchie tussen geslachten of klassen.
4. Masti Qalati: Dit jaarlijkse feest, gevierd met dans, gezangen en maaltijden, markeert een spirituele reiniging en herinnert aan het belang van innerlijk licht.

Tijdens Masti Qalati komen families samen om offers te brengen, verhalen te delen en te bidden voor harmonie. Het feest benadrukt hun geloof in het overwinnen van lijden door liefde en eenheid – een thema dat diep resoneert in hun geschiedenis van vervolging.

Waar leven de Kakai’s?
Iran: Vooral in de provincies Kermanshah en Lorestan.
Irak: Concentraties rond Halabja en Sulaymaniyah in de Koerdische Autonome Regio.
Diaspora: Kleine gemeenschappen in Europa (Duitsland, Zweden) door migratie.

Hun afwezigheid in Turkije en Syrië hangt samen met decennia van religieuze onderdrukking.

Kakai’s en Koerdische Cultuur: Een Symbiose
Hoewel hun geloof afwijkt van de meerderheid, zijn de Kakai’s onmiskenbaar Koerdisch:

• Taal: Ze spreken Gorani, een Koerdisch dialect, en dragen bij aan Koerdische poëzie (bijv. Khana Qubadi).
• Gastvrijheid: Net als andere Koerden staat hun cultuur bol van tradities rond familie en gastvrijheid.
• Gedeelde Geschiedenis: Beide groepen leden onder Arabiseringscampagnes en genocide door regimes als Saddam Hoessein en ISIS.

Toch blijven ze soms aan de rand van de Koerdische samenleving vanwege religieuze vooroordelen.

Masti Qalati en doorzettingsvermogen van de Kakai’s
Het vieren van Masti Qalati is geen toeval: het symboliseert hun veerkracht. Ondanks uitdagingen zoals:

• Geen Erkenning: In Iran worden ze niet erkend als officiële minderheid.
• Assimilatiedruk: Jongeren verliezen soms banden met tradities.
• Armoede: Velen leven in afgelegen, economisch achtergestelde gebieden.

…blijven ze hun erfgoed koesteren. Zoals een Kakai-ouderling tegen Rudaw zei: “Masti Qalati herinnert ons eraan dat licht altijd terugkeert, zelfs na de donkerste nacht.”

Een viering van diversiteit
Op deze dag van Masti Qalati verdient de Kakai-gemeenschap niet alleen aandacht voor hun unieke spiritualiteit, maar ook erkenning als hoeder van Koerdische tradities. Hun verhaal onderstreept een belangrijke les: culturele rijkdom schuilt vaak in de stemmen die het zachtst klinken.