Koerdisch bestuur in Noordoost-Syrië (Rojava) wilt autonomie behouden en actiever deelnemen aan Syrische politiek

Ondanks het afwijzen van federalisme door het nieuwe Syrische interim-kabinet, blijft de Koerdisch geleide regio Rojava vasthouden aan haar huidige autonome status. Dit benadrukte Elham Ahmad, mede-voorzitter van Buitenlandse Zaken van de Democratische Autonome Administratie van Noord- en Oost-Syrië (DAANES), tijdens het Sulaimani Forum. “We willen actiever deelnemen aan Syrië’s politieke proces, zonder onze verworvenheden op te geven,” aldus Ahmad.

Historisch akkoord met Damascus
Ahmad noemde het recente pact tussen SDF-commandant Mazloum Abdi en interim-president Ahmed al-Sharaa een “doorbraak”. Het akkoord, dat voorziet in integratie van Rojava’s civiele en militaire instellingen in de Syrische staat, moet volgens haar “separatisme-beschuldigingen ontkrachten”. Momenteel worden dialoogcomités opgericht om de uitvoering te bespreken, waaronder gezamenlijk beheer van strategische locaties zoals de Tishreen Dam en de Koerdische wijken Sheikh Maqsood en Ashrafiyeh in Aleppo.

Grondwet onder vuur
Het interim-regime in Damascus presenteerde in maart een omstreden grondwet die Arabisch als enige officiële taal vastlegt en de president verplicht moslim te zijn. Minderheden zoals de Druzen, Alawieten en christenen reageerden furieus. Sheikh Hikmat al-Hajari, spiritueel leider van de Druzen, bestempelde het kabinet in maart nog als “extreem in elk opzicht”. Ahmad bekritiseerde de eenzijdige opstelling: “Syrië’s toekomst wordt nu door één groep bepaald, terwijl decentralisatie essentieel is.”

KDP steunt verenigd Koerdisch front
In een zeldzame show van eenheid sloten Rojava’s Democratische Uniepartij (PYD) en de oppositiepartij ENKS in maart een gezamenlijk eisenpakket, gesteund door de Koerdisch-Democratische Partij (KDP) van Masoud Barzani. KDP-topman Hoshyar Zebari: “Een verenigde Koerdische positie is het startpunt voor onderhandelingen.” Barzani fungeerde eerder als bemiddelaar tussen ENKS en SDF-leider Abdi.

Internationale stemmen: Federalisme als redmiddel
Peter Galbraith, voormalig VN-functionaris, pleitte tijdens het forum voor federalisme als enige haalbare optie: “Hoe verenig je een seculiere regio als Rojava – met genderquota en eigen milities – met een door ex-Qaida-leden bestuurd Idlib?” Hij wees op de HTS-achtergrond van premier Sharaa en diens kabinetsleden, zoals binnenlandminister Anas Khattab die nog op VS-terrorismelijsten staat.

Galbraith: “40% van Syriërs is niet Soennitisch Arabisch. Zelfs onder Soennieten verzetten velen zich tegen extremisme.” Hij bepleitte verkiezingen met evenredige vertegenwoordiging om alle groepen te includeren.

Praktische stappen
Als onderdeel van het aprilakkoord begonnen pro-Damascus troepen en SDF afgelopen zondag met gezamenlijke patrouilles in Aleppo. Tegelijkertijd waarschuwt Rojava voor toenemende ISIS-activiteiten in machtsvacuüms. Ahmad: “Zonder economisch perspectief en veiligheid gedijen extremisten. Internationale steun, zoals de EU-hulp van €2,7 miljard, moet aan inclusiviteit worden gekoppeld.”