Koerdische parlementslid: “Massale teruggave onteigende gronden Kirkuk nabij”

Er worden momenteel actieve pogingen ondernomen om ruim 900.000 dunam (ca. 900 km²) aan gronden terug te vorderen die onder het voormalige Ba’ath-regime van Koerdische burgers in de provincie Kirkuk zijn geconfisqueerd. Dit bevestigde het Koerdische parlementslid Habib, die Kirkuk vertegenwoordigt in het Iraakse parlement, tijdens een gesprek met Rudaw.

Historisch onrecht: Arabiseringsbeleid Ba’ath-regime
De gronden werden tussen 1970 en 2003 onteigenend via het zogenaamde Noordelijke Comité – een commissie die onder Saddam Hoesseins regime verantwoordelijk was voor het demografisch hertekennen van Koerdische gebieden. Dit beleid, bekend als Arabisering, richtte zich niet alleen op Kirkuk maar ook op andere omstreden regio’s met grote Koerdische, Turkmeense en christelijke gemeenschappen.

Wetsbesluit 29 (2012): Nooit uitgevoerd
Volgens Iraaks Kabinetsbesluit nr. 29 uit 2012 moesten deze gronden al lang zijn teruggegeven aan de oorspronkelijke eigenaren of vruchtgebruikers. Het comité annuleerde destijds echter systematisch landrechten van niet-Arabische burgers en wees deze toe aan Arabische kolonisten, om zo de bevolkingssamenstelling te manipuleren. Hoewel het besluit juridisch bindend is, bleef de uitvoering tot nu toe uit.

Parlementslid Habib benadrukt dat er “de afgelopen twee weken intensieve onderhandelingen zijn geweest tussen politieke blokken” om alsnog tot teruggave over te gaan. Eigenaren moeten daarvoor officiële formulieren indienen. “Een akkoord ligt binnen handbereik,” aldus Habib.

Tweedeling in aanpak
Kakarash Sadiq, hoofd van het uitvoeringsbureau voor Artikel 140 van de Iraakse grondwet (over grondgeschillen), licht toe dat het probleem twee kanten heeft:

1. Geannuleerde landbouwcontracten (3.000+ dunam): Vallen onder lokale autoriteiten en kunnen direct worden hersteld.
2. Volledig onteigende eigendommen: Vereisen juridische tussenkomst via het ministerie van Justitie. Er lopen volgens Sadiq officiële verzoeken bij het Kadaster in Kirkuk om deze gronden juridisch te herstellen.

Langverwachte gerechtigheid
Voor tienduizenden ontheemde Koerdische families symboliseert deze actie meer dan grondrestitutie – het is een stap in erkenning van decennialang systematisch onrecht. Of de beloften nu wél worden ingelost, moet blijken uit concrete actie, zo benadrukken mensenrechtenorganisaties.