Doodvonnis voor Koerdische vrouwenrechtenactiviste leidt tot internationale verontwaardiging

AMSTERDAM – Een coalitie van 247 vrouwenrechtenactivisten uit Iran en Oost-Koerdistan (Rojhilat) heeft in een gezamenlijke verklaring het doodvonnis tegen Warisha Moradi, lid van de Vrije Vrouwengemeenschap van Oost-Koerdistan (KJAR), scherp veroordeeld. De verklaring bestempelt de executie als een “door de staat gesanctioneerde moord” en benadrukt dat dit vonnis niet alleen Moradi treft, maar een aanval is op alle Koerdische vrouwen die al een eeuw strijden tegen onderdrukking.

Moradi’s dubbel front: van ISIS-bestrijding tot Iraanse cel
Moradi, bekend om haar inzet voor kansarme kinderen in de Koerdische stad Sanandaj, werd in 2010 actief binnen KJAR. Tijdens de ISIS-offensieven in 2014 vocht ze aan de frontlinies in Shengal en Kobanê, waar ze gewond raakte. Na de bevrijding van Kobanê zette ze zich in voor bewustwording onder vrouwen in Syrië. In 2023 keerde ze terug naar Iran, waar ze op 1 juli gearresteerd werd tijdens haar maatschappelijk werk. Zonder toegang tot een verdediging werd ze na vijf maanden eenzame opsluiting door rechter Abolqasem Salavati van het Revolutionaire Hof ter dood veroordeeld wegens “opruiing”.

Juridische onregelmatigheden en protest
Tijdens de rechtszaak op 4 augustus weigerde Moradi aanwezig te zijn uit solidariteit met medeactivisten Pakshan Azizi en Sharifa Mohammadi, die eveneens zware straffen kregen. In een schriftelijke verklaring schreef ze: “ISIS onthoofdt ons, de Iraanse staat hangt ons op.” Ondanks artikel 288 van het Islamitische Strafwetboek – dat voor niet-gewapende activisten maximaal gevangenisstraf voorschrijft – beval Salavati executie, een stap die juridici als illegaal bestempelen.

Brede oproep tot actie
De activisten wijzen ook op ruim 50 andere politieke gevangenen en duizenden druggerelateerde gevallen die executie riskeren. “We roepen iedereen op, ongeacht politieke overtuiging, om deze onmenselijke straffen te bestrijden,” aldus de verklaring. “Eenheid is cruciaal om staatsgeweld te stoppen.”

Historische context van verzet
De verklaring onderstreept de historische rol van Koerdische vrouwen in verzet tegen fascisme en religieus extremisme. Moradi’s geval symboliseert een patroon: vrouwen die zowel ISIS als autoritaire regimes trotseerden, worden systematisch gecriminaliseerd. Met deze actie eisen de ondertekenaars erkenning van hun strijd en internationale druk op Iran om het vonnis in te trekken.