85 dagen na de dood van Rojin Kabaiş blijven veel vragen onbeantwoord

Het is inmiddels 85 dagen geleden dat Rojin Kabaiş, een studente aan de Van Yüzüncü Yıl Universiteit (Van YYÜ), overleed. Hoewel het forensisch rapport haar doodsoorzaak als “verdrinking” vermeldt, blijven veel cruciale vragen onbeantwoord. Onzekerheid heerst over het tijdstip van haar overlijden, de plek waar ze verdronk, en hoe ze over een afstand van 24 kilometer kon worden meegevoerd. Ook is onduidelijk aan wie de twee verschillende mannelijke DNA-sporen die op haar lichaam zijn gevonden toebehoren.

Onderzoek vol tekortkomingen
Advocate Cansel Talay, lid van het Vrouwenrechtencentrum van de advocatenvereniging van Diyarbakır, beschrijft meerdere gevallen van nalatigheid in het onderzoek naar Kabaiş’ dood. Zo werd er de eerste drie dagen na haar verdwijning geen enkel onderzoek gestart. Het signaal van haar mobiele telefoon werd niet getraceerd, en er werd geen rekening gehouden met de stroming in het Van meer, waar haar lichaam uiteindelijk werd gevonden.

Kabaiş’ telefoon, oordopjes, een muffin en een fles water werden op 28 september op de oever van het meer aangetroffen, maar de analyse van haar telefoon is nog steeds niet afgerond. Het apparaat is naar het forensisch instituut in Istanbul gestuurd, maar een rapport ontbreekt nog altijd. “Dit is een duidelijk voorbeeld van hoe slecht het onderzoek is uitgevoerd” aldus Talay.

Veel onbeantwoorde vragen
De afstand tussen de plek waar Kabaiş vermoedelijk het water in ging en de plek waar haar lichaam werd gevonden is 24 kilometer. Talay stelt vragen over de plausibiliteit van deze afstand: “Kan de stroming in het meer haar werkelijk zo ver hebben meegevoerd? We hebben een gedetailleerd rapport hierover aangevraagd, maar ook daar is geen reactie op gekomen”

Bovendien biedt het forensisch rapport geen duidelijkheid over het exacte tijdstip en de omstandigheden van haar overlijden. Dit, samen met de gevonden DNA-sporen en markeringen op haar lichaam, roept veel vragen op over mogelijke betrokkenheid van derden.

Beperkingen door geheimhoudingsbevel
Een geheimhoudingsbevel op het dossier maakt het voor de familie en advocaten moeilijk om toegang te krijgen tot bewijsmateriaal en om de zaak voort te zetten. “We weten niet of de gegevens die we hebben geldig zijn als bewijs, omdat we geen volledig beeld van het dossier hebben” zegt Talay. Een delegatie van elf advocatenverenigingen heeft op 6 december 2024 de officier van justitie bezocht en verzocht het bevel op te heffen, zonder succes.

Zelfmoord als makkelijke uitweg?
Hoewel er speculaties zijn over zelfmoord, benadrukt Talay dat zelfs de officier van justitie hier niet van overtuigd lijkt te zijn. “Het bestempelen van de dood van een jonge vrouw van 21 jaar, die vol plannen en levenslust zat, als zelfmoord, is een te gemakkelijke uitweg” zegt ze. “Het negeren van mogelijke risico’s en nalatigheden zou het onderzoek alleen maar verlichten en de zaak voortijdig afsluiten”

Een groeiend probleem van ‘verdachte omstandigheden’
Kabaiş’ zaak is geen geïsoleerd incident. In 2024 werden 259 vrouwen onder verdachte omstandigheden dood gevonden, een recordaantal. Volgens Talay weerspiegelt dit een diepgeworteld patriarchaal probleem dat verder wordt versterkt door gebrekkige onderzoeken en het normaliseren van geweld tegen vrouwen in de maatschappij.

De zaak van Rojin Kabaiş staat symbool voor een breder probleem in Turkije: een gebrek aan rechtvaardigheid voor vrouwen en een samenleving die worstelt met het aanpakken van systemisch geweld. Haar familie en advocaten blijven pleiten voor antwoorden, gerechtigheid en hervormingen in het juridische systeem.